Variaties op de GR5

In november 2018 volgde ik losjes de GR5 in de Vogezen. Het was een heel intense ervaring.

Een pak verse sneeuw, de oer-GR5 afwisselen met de twee andere GR's die de Vogezen doorkruisen, herdenken van de oorlog 100 jaar geleden.

Ik combineerde bivakhutjes met gîtes d'étape en berghutten. Heel geslaagd.

Belfort en Sélestat zijn logische startpunten. Ik stapte uiteindelijk tot bij de stations maar dat is niet nodig : er rijden goede bussen om die stukjes stad te vermijden.

Dit is het overzicht van mijn tocht 

Klik op de links voor het blogje van elke etappe. 

Dag 1 Even inlopen in Belfort

3 km 75 m+

De intercité trein was overvol maar goedkoop en bespaarde me het extra ritje vanuit het TGV station dat ver buiten de stad ligt. Naar een B&B in de oude stad via de vesten.

Dag 2 Klim naar Ballon d'Alsace 

Ik start met een ronde door de forten rond Belfort op de GRP. Heel veel oorlogsverleden. 4 km 125 m+

Bus naar Giromangy. Klim op naar Planche de Belles Filles en dan over de Ballon d'Alsace tot bivakhut. 21 km 1150 m+ 850 m-

Dag 3 Lange afdaling naar Thann

30 km 1200 m+ 1500 m-

De ijskoude wind was de hoofdreden om de GR5 af te wisselen met paden in de flank. Keuze genoeg. Korte tussenstop in de hut van Rossberg. In het donker arriveren in de gîte d'étape. 

Dag 4 Boswandeling naar Silberthal

17 km 700 m+ 700 m-

Bezoekje aan de middeleeuwse mijnen en aan de frontlijn van WO1. Bos, wijngaarden. Rustige dag, zonder zware rugzak en weg van de sneeuw en wind op de kammen.

Dag 5 Hartmannwillerskopf

28 km 1250 m+ 1200 m-

Lange klim op de GR5 over Molkenrain en middagpauze in het WO1 museum. Daarna richting Grand Ballon. Afaling over GR932 naar Saint-Amarin. Treintje naar Thann en derde nacht in de Gîte d'étape. De halfopen bivakhutjes op dit stuk van de GR zijn geen optie in de sneeuwstorm. 

Dag 6 Kruth - Troisfours over de kopfen

25 km 1250 m+ 550 m-

Rustige klim via het meer. Bij Ferme du Huss aansluiting op de GR5. Sporen door verse sneeuw, over de variant van de GR5 die op de kam blijft. Zalige etappe. Overnachting in CAF berghut.

Dag 7 Troisfours - Lac du Devin

20 km 750 m+ 1000 m-

De GR5 volgen zou een te korte etappe zijn. En die was vandaag ook erg druk. Dus extraatjes op avontuurlijke paden in de steile oostflank en op extra toppen met indrukwekkende WO1 lidtekens. Overnachting in gite d'étape. 

Dag 7 Brézouard en Trois Bans

15 km 900 m+ 700 m-

De GR5 was er alleen voor het begin en het laatste stuk van de etappe. De Brézouard werd langs alle kanten verkend. De sneeuw is weg, prachtig herfstweer, flaneren, pauzeren, genieten. Ook hier is WO1 tastbaar aanwezig. Bivakhutje.

Dag 8 Afdalen naar Sélestat 

33 km 500 m+ 1450 m-

De GR532 leek me het meest logisch : minder asfalt, meer bos en zandsteenrots. Doorsteek naar Haut Koenigsbourg. Populair bij toeristen, dus hier kan je de bus nemen. Ik volgde de GR5 tot Châtenois en een kleine veldweg tot het station. 

Rode zandsteen

Pierre des Trois Bans - Sélestat.
Na een aantal dagen op de hoogste kam daal ik af naar de Rijnvallei. Graniet maakt plaats voor bordeauxrode zandsteen.
Op twee plaatsen was dit echt spectaculair. De eerste waren de zandsteentorens boven op de Taennchel. Bizarre vormen én heerlijke uitzichtspunten. En (iemand had me gewaarschuwd) een ongewoon hoge aanwezigheid van radieisten, natuurgenezers en techno-druiden.
Het tweede was een ander icoon van de Vogezen : het kasteel van Haut Konigsbourg, een laatmiddeleeuwse vesting in rode zandsteen die na enkele eeuwen leegstand volledig herbouwd is.

Ergernis van de dag: het ritueel van de veiligheidscontrole. Ik overweeg om het kasteel uitgebreid te bezoeken en wil checken wat het kost om de rugzak in de vestiaire te droppen. Twee security kerels vragen een eind voor de entree om de rugzak eerst na te kijken. Werkelijk? Dat kost rap een kwartier zoals alles nog eens extra in binnenzakjes zit. En wat zullen ze denken van mijn Opinel nr. 9, mijn bivakmuts, en ander gerief dat wandelaars en fanatici delen? En serieus, als ik in die rugzak echt 10 kg springstof én duivelse intenties meehad, dan is die file die de security deed ontstaan op dit smalle paadje vlak langs de afgrond toch de ideale plek? Komaan?

De tocht wordt dus verlengd. 12 km extra tot in Sélestat ipv. de bus. Strafkilometers voor onnodige ergernis hoor ik iemand zeggen? Niet echt, een relaxe afdaling naar de Rijnvlakte - even rondneuzen in Châtenois met al zijn honderden jaren oude statige huizen - van op de vlakte terugblikken op het profiel van de Vogezen in de ondergaande zon ...

 

Ruines van Chateau d'Oedenbourg

Haut Konigsbourg - wat een uitzichtspunt.

Voor een volgende wandeltocht ? Ruines van Ramstein en Ortenburg

Bos / bosses

Daarmee is het meeste gezegd. De dag wordt gedomineerd door naaldbos en heuvelop / heuvelaf. Hier hebben ze geen naam of in elk geval geen naam die naar een top verwijst. Bosses dus in het Frans. (P.S. de bosses van op het werk zijn volledig uit mijn gedachten verdwenen).

De Chalet de Lac de Devin blijkt een paradijs voor wandelaars. De eigenares combineert hotel / gite d'étape met begeleiding van wandelgroepen. Ik was er écht welkom en kreeg (ondanks de drukte) een aantal goede tips.

Eindelijk normaal herfstweer. De sneeuw is grotendeels verdwenen. Vreemd om met 1 a 2 laagjes kleding minder rond te lopen. Vanuit Lac de Devin daal ik eerst af naar Le Bonhomme. De herfstkleuren zijn schitterend in de zon. Ik geniet er zo van dat ik een extra lus langs Col de Bagnelles en de bosrand inlas. Maar dan is er geen ontkomen meer aan: die 500 hoogtemeters naar de top van de Brezouard moeten toch ooit eens gedaan worden.
Ook op deze top stoot ik op loopgraven en geïmproviseerde bunkers uit WO1.

Voordeel van het goede weer is dat je ook een praatje kan slaan met andere wandelaars. Bij twee gaat het zelfs naar een echt gesprek.

Vannacht is het opnieuw een bivakhutje. Ik had keuze uit twee. De andere was in gebruik door twee jagers dus de keuze was rap gemaakt. De schuilhut van Pierre des Trois Bans is deze zomer van ramen en een deur voorzien dus geef mij maar de rust. Dat er geen stoof binnen is en alleen een barbecue buiten maakt bij dit rustige herfstweer niks uit.

Brandhout is er genoeg. Een kleine 10 jaar geleden is hier massaal veel omgewaaid. Het lijkt hier wel een vervloekte plek voor bosbouwers. Bv. in de jaren twintig is alles hier afgebrand omdat men amper durfde blussen door de explosies van achtergelaten granaten van WO1. Gelukkig zijn er plasjes smeltwater (de dichtste betrouwbare bron is op 3 km).
De naam komt van het samenkomen van drie grenzen. Ik krijg vandaag en morgen dus ook een portie onleesbare eeuwenoude grenspalen op de tocht.

Binnenwandelen in Le Bonhomme

Vallei van Lièprevette

Faurupt

Uitzichtspunt Petit Brézouard - in de verte het Zwarte Woud

Meertjes in alle maten en van alle hoeken

Refuge trois Fours - Gîte Étang de Devin.
Het is langzaam beginnen dooien. Blijkbaar moet dat altijd met een miezerregentje samengaan...
Het eerste deel over Col de la Schlucht, Gazon de Faing en Lac Blanc was het druk. Wat wil je : vlot bereikbare en sneeuwvrij gemaakte parkings. Ik wisselde de kam af met meertjes in gletsjervalleitjes. Het bleef druk. Dan maar verstand op nul en doorstappen.

Bij Lac Blanc begon het wat op te klaren. Mijn eerste middagpicknick buiten in de zon in daaaagen. Indrukwekkend die granieten kom.

Voorbij de Lac Blanc was het ineens superrustig. Het thema veranderde: in die dennenbossen ligt het vol met resten van wereldoorlog 1. De Tête des Faux was blijkbaar ook zo'n heuveltop die heel 1915 lang een obsessie was van Duitse én Franse generaals en hun staven. Vele duizenden doden later besloten beide kanten maar om die nutteloze offensieven stop te zetten. Soldaten gingen dan alleen nog maar dood aan de kou, aan een sniperkogel of aan de rituele beschietingen van zware kanonnen.

Het Franse kerkhof is heel merkwaardig. Volledig vergroeid met de bossen.

Ik kom op dat stuk 2 mensen tegen. Interessante babbel. Ze leggen me ook geduldig uit dat het niet Étang de Vin is maar du Devin (niks alcolieker dus ; wel een ziener die visioenen had in het water van het meertje).
Ik ben alleen in de slaapzaal van de gîte d'étappe. De rest (de huisjes en de hotelkamers) zitten vol.

Het moerasje van Missheimle

Lac Vert

Wat een poëtische namen hier. De Taubenklangfelsen (rots van het duivengezang).

Lac des Truites

Lac Blanc

Cimétière du Carrefour Duchesne

Lac du Devin

Je kon er (terug) over de koppen lopen.

Kruth - Refuge 3 Fours.
Vanuit Thann rijdt een fantastisch treintje naar het einde van het Thurdal, naar Kruth (een dorp of vijf verder dan St-Amarin waar ik gisteren de berg afkwam).
De tocht viel uiteen in drie blokken. Eerst vlak, over een fietspad door weitjes en langs het stuwmeer.
Dan rustig klimmen door de bossen tot bij Hus. Die Ferme Auberge was dicht dus de middag pauze was in een klein bivakhutje even verderop. Het was al bezet door twee Nederlandse trekkers en hun hond. Een aangename babbel later was het de moment voor het derde en zwaarste blok : alle koppen op een rij. Batteriekopf, Rothenbachkopf, Rainkopf. En dan Hohneck. Praktische mensen die Elzassers om bij de koppen ook een nek te voorzien.
Vergeleken met gisteren : supercondities. Helder zicht over Rijnvlakte, af en toe een glimp van de Alpen in geheimzinnige oranje gloed en géén motorlawaai van de Route des Crêtes (geen sneeuwruimer dus geen auto's). Heerlijk.

Kruth. Op de achtergrond de Rossberg waar ik 3 dagen geleden door de witte herfst stapte

Abri Neurod. Hier kwamen 2 kamperende Nederlanders op krachten na de storm van gisteren.

Vanuit Kastelberg de rij kopjes. In de verte (links) Zwarte Woud en een stukje Alpen (voor de believers)

Fraaie corniches op de kam van de Vogezen. Opletten geblazen : het gezapig weitje stopt 20-30 vóór de rand !

Petit Hohneck. Links de vallei van Munster. In de verte de Rijnvallei en daarachter het Zwarte Woud.

1914-18 op HWK

Het doel van de dag was het Duits-Frans museum op de Hartmanwillerskopf. Ik ken weinig plekken waar een dodelijke reeks veldslagen door beide kanten samen herdacht wordt. Gebruikelijk is één kant. Vaak komt dan eenzijdigheid of platte recuperatie voor actuelere thema's snel naar boven. Ik was benieuwd.
Het was een verademing. Alle aspecten, de alledaagse, de techniek, het militaire, de redenen van die vreselijke reeks veldslagen op die ene heuvel, de zinloosheid,... kwamen aan bod.  De gelijkenissen, over de hele lijn, tussen beide kampen, is veelzeggend.

De rest van de tocht kwam eromheen. Herfstige klim vanuit Thann. Pauze in schuilhut om extra laagjes aan te trekken. De top van de Grand Ballon maar laten liggen in die volwassen sneeuwstorm daarboven - echt geen doorkomen aan. En aangenaam verrast wanneer ik eindelijk onder de mist kwam en twintig minuten zon als cadeau van de dag kreeg. En even verderop nog een groepje herten. 

In Thann

Polair sfeertje aan Ferme du Haag.

Het heet hier "Vue des Alpes".

Net voor het donker, Gazon Rouge / Tête des Perches ... kortom wat sattelieten van de Ballon d'Alsace.

Graven, hier is nogal wat gegraven !

Na twee zware etappes mocht het eens wat kalmer aan. Ik boekte de Gite voor nog een dag en vandaag werd het een rondje Thann - Silbertal - Thann.

De start ging door een wijngaard ; de Rangenberg is blijkbaar een begrip. Ik was vooral onder de indruk hoe ze op die steile hellingen de grond losmaken of zware dingen verplaatsen: alles met een lier, een soort verplaatsbare mini kabelbaan.

Ik dwaalde op goed geluk door de herfstbossen. Bij Waldkappelle (op een colletje) waren het de resten van loopgraven die zigzaggend tussen de beuken kronkelden. Dat was de tweede linie; op de eerste linie bij Steinbach stoot ik op de o zo gekende en o zo trieste monumentjes en verhalen van te optimistische generaals en duizenden doden zonder reële militaire baten op een naamloze tot modder herschapen heuvel (Cote 425).

De andere graafwerken waren mijnen van 15e tot 17e eeuw die nu opgegraven en hersteld worden. Donnerloch en St-Nicolas. Indrukwekkend. En jawel, de hoofdgalerij is gemaakt voor mannen van 1m40 hooguit.
Bij ééntje voel ik duidelijk de adem van de berg. In dit seizoen aangenaam warm.

In de Gite is een 21e verjaardagsfuif aan de gang. Ik ben de enige andere gast. Ze zijn onwezenlijk stil. Of zijn het toch de goede afspraken om twee strategische deuren dicht te houden? Een ongelooflijk verantwoordelijk jong koppel. 

Bij Waldkapelle een oude grenssteen van 1871.

Een oude mijnschacht. Duidelijke luchtstroom op ca. 10°C, heerlijk warm bij dit weer.

Eén van de toegangen van de 15° eeuwse mijn van Donnerloch.

Archeologen aan het werk in de oude mijn van Donnerloch. Het water heeft een onwezelijk mooi blauwe kleur.